Msza święta w rycie rzymskim swoimi początkami sięga apostolskiej Tradycji pierwszych wieków, rzymskiego, łacińskiego chrześcijaństwa. Ryt ten skodyfikowany przez papieża św. Damazego (366-384) i św. Grzegorza I Wielkiego (590-604), po soborze Trydenckim (1545-1563), został dany przez papieża św. Piusa V (1566-1572) całemu Kościołowi.
W XX w., po Soborze Watykańskim II (1962-1965) i reformie liturgicznej, ryt ten zwany: tradycyjnym, rzymskim, gregoriańskim, łacińskim, trydenckim, klasycznym, starym, przedsoborowym nadal jest pielęgnowany przez środowiska i wspólnoty tradycyjnych katolików, duchownych i świeckich.
Obecnie, zgodnie z wolą Ojca św., Benedykta XVI wyrażoną w liście apostolskim Summorum Pontificum (2007), ryt ten nazywany jest również nadzwyczajną formą rytu rzymskiego, wcześniejszą formą liturgii Kościoła katolickiego.
Msza święta w nadzwyczajnej formie rytu rzymskiego celebrowana jest zatem z Mszału Rzymskiego św. Piusa V z 1570 r., i ponownie wydanego przez bł. Jana XXII w 1962 r., zgodnie z wolą bł. Jana Pawła II wyrażoną w dokumencie Ecclesia Dei (1988) oraz Benedykta XVI wyrażoną w liście apostolskim Summorum Pontificum w 2007 r.
*******
WSPÓŁCZESNE DOKUMENTY KOŚCIOŁA TYCZĄCE TRADYCYJNEJ LITURGII RZYMSKIEJ
Za pozwoleniem (indult) Arcybiskupa Warszawskiego J. Em. Józefa Kardynała Glempa Msza święta w rycie trydenckim w Warszawie sprawowana jest od 1996. Pierwszym miejscem odprawiania mszy trydenckiej w Warszawie w latach 1996-1997 był kościół parafialny pw. Dzieciątka Jezus na Żoliborzu. W latach 1997-2000 była to kaplica rektorska pw. Niepokalanego Poczęcia NMP („Res sacra miser”) na Krakowskim Przedmieściu. W latach 2000-2001 był to parafialny kościół pw. Nawiedzenia NMP na Nowym Mieście. Kościołem sprawowania liturgii trydenckiej od 2001 do końca czerwca 2011 był rektorski kościół pw. św. Benona ul. Piesza 1 przy Rynku Nowego Miasta. Od lipca 2011 miejscem sprawowania liturgii w rycie trydenckim jest parafialny kościół pw. św. Klemensa na warszawskiej Woli ul. Karolkowa 49.
Od 1996 do 2003 w powyżej wymienionych kościołach, warszawskim kapłanem sprawującym liturgię Mszy trydenckiej był ks. Prałat Jan Szymborski. Od 2003 za pozwoleniem Arcybiskupa Warszawskiego J. Em. Józefa Kardynała Glempa obowiązki te pełnił O. Krzysztof Stępowski CSsR, rektor kościoła pw. św. Benona.
Od 1-go lipca 2011 decyzją Arcybiskupa Warszawskiego J.E. Kazimierza Kardynała Nycza kościołem łacińskiej liturgii jak również miejscem Duszpasterstwa Wiernych tradycji łacińskiej w Archidiecezji Warszawskiej staje się kościół św. Klemensa na warszawskiej Woli. Duszpasterską i kapłańską troską nad wiernymi korzystającymi z nadzwyczajnej formy rytu rzymskiego Arcybiskup Warszawski powierza dotychczasowemu opiekunowi tego środowiska Ojcu Krzysztofowi Stępowskiemu CSsR.
Celebrując tradycyjną liturgię rzymską korzysta się z kalendarza liturgicznego Mszału Rzymskiego bł. Jana XXII z 1962 a wierni Duszpasterstwa mogą również uczestniczyć w sakramencie Chrztu, Bierzmowania i Małżeństwa sprawowanych zgodnie z księgą "COLLECTIO RITUUM continens excerpta e Rituali Romano Ecclesiis Poloniae adaptato" z 1963.
MSZA ŚWIĘTA TRYDENCKA (CZYTANA) W V CZĘŚCIACH
Pars I
Praeparatio ad Missam
Orationes sub infimum gradum altaris
Pars Didattica
Pars II
Offertorium
Canon Missae I
Pars III
Canon Missae II
Pars IV
Pater Noster
Communio
Ablutionis
Pars V
Dimissio
Ultimum Evangelium
SURSUM CORDA
